راه های اثبات بی اعتباری سند

_{^{پاسخ – چگونه می توان جعل بودن و بی اعتباری یک سند را ثابت کرده و آن را باطل نمود ؟}}

• یکی از ایراداتی که افراد در دادگاه حقوقی به عنوان خوانده می توانند در جلسه دادرسی ارائه دهند ، ایراد اعتبار امر قضاوت شده است. 
• اعتبار امر قضاوت شده یا قاعده اعتبار امر مختومه، یعنی نمی توان، در خصوص دعوایی که حکم قطعی صادر شده، با همان جهت، موضوع و اصحاب دعوا، طرح دعوای مجدد نمود.
• آثار اعتبار امر قضاوت شده در دعاوی حقوقی، عدم امکان طرح دعوای مجدد، در خصوص همان موضوع، با همان جهت و اصحاب دعوا می باشد. 
• در ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی ، اعتبار امر مختومه یا اعتبار امر قضاوت شده را یکی از موارد ایراد به دعوا، در دعاوی حقوقی می داند.
• لازم به ذکر است که اعتبار امر مختومه یا همان اعتبار امر قضاوت شده، در هر دو گروه دعاوی حقوقی و کیفری، وجود دارد. 
• ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی، در بند ۶ خود، یکی از ایرادات و موانع رسیدگی به دعوا را به موضوع اعتبار امر قضاوت شده، اختصاص داده است. بنابر این ماده، یکی از مهمترین آثار امر مختومه، این است که اقامه دوباره دعوا به موجب شکواییه در دادگاه کیفری یا ارائه دادخواست در دادگاه های حقوقی را پس از صدور حکم و قطعی شدن آن، ممنوع می سازد.
• علاوه بر بیان چنین ایرادی نسبت به دعوای مطروحه می توان ادعای جعل انکار و یا تردید را نسبت به ادعایی که نسبت به شما وارد شده است داشت. در واقع نسبت به اصالت سند مطروحه علیه شما می توان تعرض کرد. 
• انکار : هرگاه یکی از طرفین دعوا جهت اثبات ادعای خود و یا دفاع از خود، سندی را به دادگاه ارائه نماید که منتسب به طرف دیگر باشد، منتسب الیه می تواند مهر، امضا یا دست خط منتسب به خود را “انکار” نماید.
• تردید : هرگاه یکی از طرفین دعوا جهت اثبات ادعای خود و یا دفاع از خود، سندی را به دادگاه ارائه نماید که منتسب به شخصی غیر از طرف دعوا باشد، طرف دیگر می تواند مهر، امضا یا دست خط منتسب به منتسب الیه را “تردید” نماید.

_{^{پاسخ به پرسش مطرح شده در خصوص اثبات بی اعتباری اسناد}}

پس در جلسه دادرسی در مقابل ادعای خواهان شما می توانید ایراداتی مثل اعتبار امر مختومه ، انکار تردید و یا جعل نسبت به سند  وارد نمایید و بی اعتباری سند را اثبات کنند. 
نکته مهم این است که ایراد انکار و تردید فقط نسبت به اسناد عادی مسموع است. نسبت به سند رسمی یا در حکم رسمی نمی توان ایراد انکار یا تردید نمود. (سند رسمی: اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند رسمی است.) سند در حکم رسمی به اسناد عادی گفته می شود که طرف دیگر آن سند را نسبت به خود یا فرد دیگری، تصدیق نموده باشد و یا اینکه دادگاه، اعتبار آن سند را تصدیق نموده باشد.

_{^{مستندات قانونی  - اعتبار اسناد}}

ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی 

در موارد زیر خوانده می‌تواند ضمن پاسخ نسبت به ماهیت دعوا ایراد کند:
1 - دادگاه صلاحیت نداشته باشد.
2 - دعوا بین همان اشخاص در همان دادگاه یا دادگاه هم عرض دیگری قبلا" اقامه شده و تحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست دعوایی‌باشد که با ادعای خواهان ارتباط کامل دارد.
3 - خواهان به جهتی ازجهات قانونی از قبیل صغر، عدم رشد، جنون یا ممنوعیت از تصرف دراموال در نتیجه حکم ورشکستگی، اهلیت قانونی‌برای اقامه دعوا نداشته باشد.
4 - ادعا متوجه شخص خوانده نباشد.
5 - کسی که به عنوان نمایندگی اقامه دعوا کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد.
6 - دعوای طرح شده سابقا" بین همان اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنان هستند، رسیدگی شده نسبت به آن حکم قطعی صادر‌شده باشد.
7 - دعوا بر فرض ثبوت، اثر قانونی نداشته باشد از قبیل وقف و هبه‌بدون قبض.
8 - مورد دعوا مشروع نباشد.
9 - دعوا جزمی نبوده بلکه ظنی یا احتمالی باشد.
10 - خواهان در دعوای مطروحه ذی‌نفع نباشد.
11 - دعوا خارج از موعد قانونی اقامه شده باشد.

ماده 216 قانون آیین دادرسی مدنی 

کسی که علیه او سند غیر رسمی ابراز شود می‌تواند خط یا مهر یا امضا و یا اثر انگشت منتسب به خود را انکار نماید و احکام منکر بر‌او مترتب می‌گردد و اگر سند ابرازی منتسب به شخص او نباشد می‌تواند تردید کند.

‌ماده 217 قانون آیین دادرسی مدنی 

اظهار تردید یا انکار نسبت به دلایل و اسناد ارائه شده حتی‌الامکان باید تا اولین جلسه دادرسی به‌عمل آید و چنانچه در جلسه دادرسی‌منکر شود و یا نسبت به صحت و سقم آن سکوت نماید حسب مورد آثار انکار و سکوت بر او مترتب خواهد شد. در مواردی  که رأی دادگاه بدون دفاع‌خوانده صادرمی‌شود، خوانده ضمن واخواهی از آن، انکار یا تردید خود را به‌دادگاه اعلام می‌دارد. نسبت به مدارکی که در مرحله واخواهی مورداستناد‌واقع می‌شود نیز اظهار تردید یا انکار باید تا اولین جلسه دادرسی به‌عمل آید.

ماده 219 قانون آیین دادرسی مدنی 

ادعای جعلیت نسبت به اسناد و مدارک ارائه شده باید برابر ماده (217) این قانون با ذکر دلیل اقامه شود، مگر اینکه دلیل ادعای جعلیت‌بعد از موعد مقرر و قبل از صدور رأی یافت شده باشد درغیر این‌صورت دادگاه به آن ترتیب اثر نمی‌دهد.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما