ضمانت اجرای عدم تمکین و عدم رعایت شروط ضمن عقد

_{^{تمکین و شروط ضمن عقد}}

تمکین در دو معنای خاص و عام به کار میرود. تمکین به معنای خاص آن است که زن نزدیکی جنسی را به طور متعارف با شوهر بپذیرد.

تمکین عام به معنای پذیرش وظایف زندگی زناشویی- اطاعت از فرامین شوهر- پذیرش ریاست شوهر بر خانواده  در حدود متعارف است.

عدم تمکین در اصطلاح حقوقی نشوز و زنی که از شوهر خود اطاعت نمی کند ناشزه نامیده میشود.

هرگاه زن تمکین نکند شوهر میتواند به دادگاه رجوع کرده و الزام زن را به تمکین بخواهد. البته شاید الزام فیزیکی بر تمکین با شخصیت زن سازگار نباشد اما دادگاه میتواند در صورت عدم تمکین مطالبه نفقه را از شوهر از او سلب کند.ماده 1108 ضمانت اجرای عدم تمکین را بیان کرده است.

 در مورد شروط ضمن عقد یا توافقات فرعی تابع قواعد عمومی قرارداد ها خواهد بود (مواد 232 تا 246 قانون مدنی) و عقد نکاح هم از این قاعده مستثنی نخواهد بود.

هرگاه مشروط علیه (زوجه)از وفای به شرط تخلف کند مشروط له (زوج) میتواند با مراجعه به دادگاه الزام و اجبار او را بخواهد (ماده 237 قانون مدنی) هر گاه با وجود صدور اجراییه زوجه از انجام شروط خودداری کند و با توجه به اینکه عقد نکاح قایم به شخص است و شخصیت طرفین علت عمده عقد است نمیتوان انجام شروط را به وسیله شخص دیگرانجام داد و با ماهیت عقد تعارض دارد.

در اینصورت طبق ماده 239 قانون مدنی مشروط له حق فسخ خواهد داشت. فسخ نکاح تنها مجازات تخلف از شرط نیست و متعهد باید مبادرت به جبران تمامی خسارت ها کند.

مواد 729 - 730 قانون پیشین آیین دادرسی مدنی تمهیداتی جالب برای متعهد در نظر گرفته بود که میتوانست او را وادار به انجام تعهدات کند که متاسفانه منسوخ شد.

_{^{مستندات قانونی - تمکین}}

ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی

هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظائف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.

ماده ۲۳۷ قانون مدنی

هر گاه شرط در ضمن عقد شرط فعل باشد اثباتاً یا نفیاً کسی که ملتزم به آنجام شرط شده است باید آن را بجا بیاورد و در صورت‌ تخلف طرف معامله میتواند به حاکم رجوع نموده تقاضای اجبار به وفاء شرط بنماید.

ماده ۲۳۹ قانون مدنی

هر گاه اجبار مشروط علیه برای انجام فعل مشروط ممکن نباشد و فعل مشروط هم از جمله اعمالی نباشد که دیگری بتواند از جانب او‌ واقع سازد طرف مقابل حق فسخ معامله را خواهد داشت.