ساعات کاری دفتر

9:00 تا 18:00

منو
مطالب و مقالات حقوقی
تاریخ انتشار: دوشنبه 31 خرداد 1400
تعریف، مقررات، احکام، شرایط جرم سرقت

 تعریف، مقررات، احکام، شرایط جرم سرقت

جرم سرقت از جمله جرایم علیه اموال است؛ یعنی هدف و موضوع آن ضرورتا و بطور مستقیم یک مال است بسته به زمان، مکان و کیفیت وقوع جرم سرقت آن را به انواعی تقسیم نموده و بر اساس شدت وقوع آن مجازات ها و ضمانت اجراهای مخصوصی در نظر گرفته شده است.از جمله انواع جرم سرقت می توان به سرقت مسلحانه، سرقت به عنف، سرقت در شب، سرقت حدی اشاره کرد.موضوع سرقت ضرورتاً باید یک مال باشد ولی با مسامحه گاهی به ربودن انسان هم سرقت گفته می شود؛ واضح است که انسان مال نیست چون قابل خرید و فروش نیست و به مالکیت در نمی آید.

 

امتیاز: Article Rating | تعداد بازدید: 1954

جرم سرقت

 

تعریف سرقت

هر چند که سرقت در قانون (ماده 651 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1370 و قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92 به ترتیب مواد 651 و 875) به طور دقیق تعریف نشده است و عنصر قانونی از این جهت واجد نقص، ایراد و اشکال است ولی دکترین، نظریات حقوقی و حقوقدانان در تعریف اجمالی سرقت گفته اند: سرقت عبارت است از ربودن پنهانی مال منقول متعلق به شخص دیگر. این تعریف از مجموعه مقررات قانونی استنباط و استخراج می گردد.در تعابیر فقها و متون فقهی نیز تعریف روشنی از سرقت یافت نشد شاید دلیل این بینیازی قانوگذار یا فقها از پرداختن به تعریف، کثرت استعمال و آگاهی ذاتی همه افراد با معنی این جرم است.صاحب تحریرالوسیله باب سرقت را در بیان احکام سرقت اینطور آغاز می کند: ((مسئله1- در وجوب حد بر او چند امر شرط است .....)) و ظاهراً نیازی به تعریف آن به همان دلایل پیش گفته ندیده است. که البته تاکید می شود بهترین تعریف همان است که گفته شد.(مستنبط از ماده 197 قانون مجازات اسلامی و دکترین)

 

عناصر تشکیل دهنده جرم سرقت

ربودن

لازمه تحقق ربایش نقل مکان دادن مال از محلی به محل دیگر می باشد. این نقل مکان تنها اموال منقول را در بر خواهد گرفت و شامل اموال غیر منقول که قابلیت جابه جایی را ندارند نخواهد بود.

مال

شامل هر عینی می شود که در دید طرفین ارزش مادی داشته باشد. بنابراین در مورد حقوق و منافع موجود در مال بحث سرقت مطرح نمی شود.

تعلق به غیر (ملک غیر بودن)

یعنی مال باید در مالکیت دیگری باشد. بنابراین ربایش اموال بلاصاحب که در مالکیت کسی قرار ندارد، سرقت محسوب نمی شود.

به طور پنهانی

منظور از ربودن پنهانی، ربودنی است که با پنهان کاری و به طور خفیه انجام گیرد نه در مرئی و منظر عموم، لیکن مشاهده اتفاقی صاحب مال یا سایرین، چنین ربایشی را از حالت مخفیانه یا پنهانی بودن خارج نخواهد ساخت.

البته بدیهی است برای شمول عنوان سرقت شناخته بودن صاحب مال ضرورتی ندارد بلکه فقط لازم است عین مال ربوده شده متعلق به شخص دیگر( اعم از حقیقی یا حقوقی ) باشد.

 

انواع  جرم سرقت 

1- سرقت های مستوجب حد

سرقت در صورتی مستوجب حد می شود که دارای کلیه شرایط و خصوصیات زیر باشد:

1- شیء مسروق شرعا مالیت داشته باشد.

2- مال مسروق در حرز باشد.

3- سارق هتک حرز کند.

4- سارق مال را از حرز خارج کند.

5- هتک حرز و سرقت مخفیانه باشد.

6- سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد.

7- ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز، معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد.

8- مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی، وقف عام و یا وقف بر جهات عامه نباشد.

9- سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد.

10- صاحب مال از سارق نزد مرجع قضایی شکایت کند.

11- صاحب مال قبل از اثبات سرقت، سارق را نبخشد.

12- مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد.

13- مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق درنیاید.

14- مال مسروق از اموال سرقت شده یا مغصوب نباشد.

 

مجازات سرقت

 

2- سرقت های خاص

منظور از سرقت خاص، سرقت هایی هستند که شرایط مخصوص به خود را دارا بوده و طی قوانین مختلف به طور ویژه مورد حکم قرار گرفته اند.

در زیر به مهم ترین آنها اشاره می شود:

سرقت مقرون به آزار یا سرقت مسلحانه

هرگاه سرقت مقرون به آزار باشد و یا سارق مسلح باشد، به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا 74 ضربه محکم می شود و اگر جرحی نیز واقع شده باشد، علاوه بر مجازات جرح، به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم می گردد.

سرقت مسلحانه گروهی در شب

هرگاه سرقت در شب واقع ششده باشد و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یک نفر از آنان حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد، در صورتی که بر حامل سلاح عنوان محارب صدق نکند، جزای مرتکب یا مرتکبان حبس از پنج تا پانزده سال و شلاق تا 74 ضربه

سرقت مقرون به پنج شرط مشدد

هرگاه سرقت دارای جامع شرایط حد نباشد ولی مقرون به تمام پنج شرط ذیل باشد، مرتکب از 5 تا 20 سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محکوم می گردد.

1-  سرقت در شب واقع شده باشد.

2-  سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.

3- یک یا چند نفر از آنها حامل سلاح ظاهر یا مخفی بوده باشند.

4- از دیوار بالا رفته یا حرز را شکسته یا کلید ساختگی به کار برده یا اینکه عنوان یا لباس مستخدم دولت را اختیار کرده یا برخلاف حقیقت خود را مامور دولتی قلمداد کرده یا در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی یا توابع آن است سرقت کرده باشند.

5- در ضمن سرقت کسی را آزار یا تهدید کرده باشد.

سرقت مسلحانه از منازل

هرگاه یک یا چند نفر برای سرقت وارد منزل یا مسکن اشخاص شوند و حداقل یک نفر از آنها حامل اسلحه باشد و یا هیچ یک مسلح نباشند ما در موقع سرقت در مقام هتک ناموس برآیند، به مجازات اعدام یا حبس محکوم می گردند.

سرقت مسلحانه از بانک ها، صرافیها یا جواهر فروشی ها

این نوع سرقت فقط ناظر به سرقت از بانک ها، جواهرفروشی ها و به طور کلی هر محلی که وجوه نقد یا اوراق بهادار یا سایر اشیاء قیمتی در آن وجود دارد می باشد.

راهزنی

هر کس در راه ها شوارع، به نحوی از انحاء مرتکب راهزنی شود، در صورتی که عنوان محارب بر او صادق نباشد، به سه تا پانزده سال حبس و شلاق تا 74 ضربه محکوم می شود.

سرقت از موزه ها یا اماکن تاریخی و مذهبی

هر کس اشیاء و لوازم و همچنین مصالح و قطعات آثار فرهنی و تاریخی را از موزه ها و نمایشگاه ها، اماکن تاریخی و مذهبی و سایر اماکنی که تحت حفاظت یا نظارت دولت است سرقت کند یا با علم به مسروقه بودن، اشیاء مذکور را بخرد یا پنهان دارد، در صورتی که مشمول مجازا حد سرقت نگردد، به حبس از 1 ت 5 سال محکوم می گردد.

سرقت وسایل و متعلقات مربوط به تاسیسات مورد استفاده عمومی

سرقت وسایل و متعلقات مربوط به تاسیسات مورد استفاده عمومی، مانند تاسیسات بهره برداری آب و برق و گاز و غیره که به هزینه دولت یا با سرمایه دولت یا با سرمایه مشترک دولت و بخش غیردولتی یا به وسیله نهادها و سازمان های عمومی غیردولتی یا موسسات خیریه ایجاد یا نصب شده است موجب حبس از 1 تا 5 سال است و چنانچه مرتکب از کارکنان سازمان های مربوط باشد، به حداکثر مجازات مقرر محکوم خواهد شد.

کیف زنی یا جیب بری

مستوجب مجازات حبس از 1 تا 5 سال و تا 74 ضربه شلاق

سرقت از محل تصادف یا مناطق حادثه زده

هرگاه سرقت در منطق سیل زده یا جنگی یا آتش سوزی یا در محل تصادف رانندگی صورت پذیرد و حائز شرایط حد نباشد، مرتکب به مجازات حبس از 1 تا 5 سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

سرقت مقرون به یکی از شرایط مذکور در قانون

در صورتی که سرقت جامع شرایط حد نباشد و قرون به یکی از شرایط زیر باشد مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد:

1- سرقت در جایی که محل سکنی یا مهیا برای سکنی یا در توابع آن یا در محل های عمومی از قبیل مسجد و حمام و غیر اینها واقع شده باشد.

2- سرقت در جایی واقع شده باشد که به واسطه درخت و یا بوته و یا پرچین یا نرده محرز بوده و سارق حرز را شکسته باشد.

3- در صورتی که سرقت در شب واقع شده باشد.

4- سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.

5- سارق مستخدم بوده و ال مخدوم را دزدیده یا مال دیگری را در منزل مخدوم خود یا منزل دیگری که به اتفاق مخدوم به آنجا رفته یا شاگرد یا کارگر بوده و یا در محلی که معمولا محل کار وی بوده از قبیل خانه، دکان، کارگاه، کارخانه و انبار سرقت نموده باشد.

6- هرگاه اداره کنندگان هتل و مسافرخانه و کاراسرا و کاروان و به طور کلی کسانی که به اقتضای شغل اموالی در دسترس آنان است، تمام یا قسمتی از آن را مورد دستبرد قرار دهند.

سرقت یا استفاده غیرمجاز آب و برق و گاز و تلفن

هر کس بدون پرداخت حق انشعاب و اخذ انشعاب آب و برق و گاز و تلفن، مبادرت به استفاده غیرمجاز از آب و برق و تلفن و گاز نماید، علاوه بر جبران خسارت وارده، به تحمل تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.

سرقت اقوام ورشکسته

اگر اقوام شخص ورشکسته، بدون شرک مشارالیه، اموال او را از میان ببرند یا مخفی نمایند یا پیش خود نگه دارند، به مجازاتی که برای سرقت معین است محکوم خواهند شد.

سرقت نظامیان

هر نظامی که اسلحه و مهمات متعلق به دولت یا در اختیار دولت را سرقت نماید به حبس از 2 تا 10 سال محکوم خواهد شد.

هر نظامی که وسایل و لوازم نظامی ( غیر از سلاح و مهمات و مواد منفجره ) و وجوه و اجناس یا اشیای کتعلق به دولت یا آنچه در اختیار نیروهای مسلح است را سرقت نماید به حبس از 1 تا 5 سال محکوم می شود.

3- سرقت هایی که فاقد شرایط اجرای حد باشند ولی موجب اخلال در نظم یا خوف شده و یا بیم تجری مرتکب یا دیگران برود

سرقتی که فاقد شرایط اجرای حد باشد و موجب اخلال در نظم یا خوف شده باشد یا بیم تجری مرتکب یا دیگران باشد، اگرچه شاکی نداشته یا گذشت نموده باشد، موجب حبس تعزیری از 1 تا 5 سال خواهد بود.

4- سرقت های ساده مستوجب تعزیر 

در صورتی که سرقت مقرون به شرایط مذکور در مواد مربوط به سرقت های تعزیری در بخش تعزیرات به آن پرداخته شده و در بالا نیز ذکر گردید، نباشد، مرتکب به حبس از سه ماه و یک روز تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

 

جهت ارتباط با وکیل پایه یک دادگستری کلیک کنید  - 88019243

ثبت امتیاز
نظرات
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.
ارسال نظر جدید

Website

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید:

جستجوی مطلب موردنظر

رزرو وقت مشاوره حقوقی با ما

در صورت تمایل به دریافت مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری و وکیل متخصص، جهت هماهنگی و رزرو وقت مشاوره حقوقی حضوری و مشاوره حقوقی تلفنی، کلیک کنید.